Montessori College Nijmegen

Het Montessori College in beeld

Onze school kenmerkt zich door haar open blik en onderzoekende houding. Ze is gevoelig voor de actuele  ontwikkelingen in de samenleving, de laatste onderzoeken over leren en ontwikkelen en – vooral – de leerbehoeftes van onze leerlingen. Het Montessori College biedt een leer- en werkgemeenschap waarin leerlingen werken aan de drie brede montessoridoelen: zelfstandigheid, creativiteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid. We willen dat onze leerlingen proactief kunnen handelen en leren de regie over hun eigen leven te nemen. We helpen hen hun eigen talenten en grenzen te leren kennen, daarop te vertrouwen en te durven gaan voor hun dromen en ambities. En we geloven dat leerlingen nu en straks gelukkiger zijn wanneer ze iets kunnen betekenen voor anderen en de samenleving.

Onze montessoriaanse kernopdracht: We ondersteunen leerlingen in hun ontwikkeling tot jongvolwassenen die creativiteit, maatschappelijke verantwoordelijkheid en persoonlijk leiderschap tonen.

Het Verenigd Montessori Onderwijs (VMO) heeft naast de bovengenoemde kerndoelen zes karakteristieken beschreven die kenmerkend zijn voor het middelbaar Montessori onderwijs. Ook voor de kunst- en cultuurvakken zijn deze karakteristieken een leidraad.

• Hoofd, hart en handen: Leerlingen worden gestimuleerd om hun ideeën, fantasie, overtuigingen en verhalen zowel vanuit de cognitie als vanuit de emotie op een persoonlijke manier te verbeelden, te verwoorden en te interpreteren in de vorm van creatieve processen en producten.
• Leren kiezen: In praktijk en theorie ligt de nadruk op het leerproces en worden leerlingen gestimuleerd keuzes te maken in hoe en waarom ze een opdracht of stof op een bepaalde manier verwerken. In alle opdrachten zijn er op diverse momenten keuzemogelijkheden voor leerlingen, maar ook in hun rooster, mentorkeuze en in de specials wordt deze karakteristiek zichtbaar.
• Reflecteren: Leerlingen worden uitgedaagd om inzicht te verwerven in hun creatieve processen en daar zelf woorden en beelden aan te geven door middel van formatieve evaluaties, bijvoorbeeld in de vorm van reflectiegesprekken/verslagen, zelfevaluaties enz. Criteria en doelen worden voorafgaand aan een opdracht (waar het kan samen met leerlingen) helder gedefinieerd en leerlingen leren elkaar feedback te geven. Formatieve evaluatie speelt hierbij een belangrijke rol.
• Sociaal leren: Leerlingen uit verschillende jaarlagen komen in hun eigen lessen, maar ook in keuzeuren, begeleidingslessen, mixweken, tijdens culturele activiteiten en internationale reizen in aanraking met elkaars achtergronden en interesses, werk en werkwijze, en leren door interactie, feedback en groepsopdrachten van en met elkaar.
• Samenhang in leerstof: Leerlingen worden tijdens de lessen uitgedaagd om de verbanden tussen hun eigen werk en dat van hun klasgenoten, maar ook tussen hun eigen werk en dat van kunstenaars te zien en te begrijpen. De kunst- en cultuurvakken werken in vakoverstijgende projecten, interdisciplinair met andere vakken samen. Leerlingen worden daardoor uitgedaagd over de grenzen van vakgebieden te kijken, maar ook de verbanden tussen vakken te herkennen.
• Binnen en buiten school: In de school wordt het werk van leerlingen tentoongesteld en gedeeld zodat ook anderen kennis kunnen nemen van het gemaakte werk. Leerlingen worden door middel van excursies, voorstellingen etc. direct met kunst in contact gebracht en ervaren en beschouwen de kunst zoals gemaakt en/of bedoeld. Geregeld zoeken we ook naar podia buiten school in de publieke sfeer om daar werk van leerlingen te delen. Tijdens diverse internationale uitwisselingen is er speciale aandacht voor culturele en kunstzinnige uitwisseling.

In onze visie staan drie pijlers centraal: zichtbaarheid, verbinding en stem van de leerling. Het zichtbaar maken van kunst en cultuur op het Montessori College heeft een prominente plaats in onze visie. Kunst en cultuur wordt door de school geademd. Kunstvakken zijn niet gebonden aan een lokaal, maar ook buiten de grenzen van het lokaal wordt het werk zichtbaar, zowel tijdens het maken, het oefenen als tijdens het presenteren.

Elke vorm van onderwijs draait om de leerlingen en vooral in ons cultuurbeleid willen wij de leerlingen meer centraal zetten. Door de leerling meer zelfverantwoordelijkheid en inspraak te geven in de invulling van kunst- en cultuur op school kunnen vraag en aanbod beter op elkaar aansluiten en wordt de (culturele) belevingswereld van de leerling meer en meer de school ingetrokken. De stem van de leerling moet dus gehoord worden!

Ook het creëren van verbinding vanuit kunst en cultuur staat centraal: verbinding met de leerlingen; verbinding binnen de kunstvakken, maar ook met de andere vakken en de culturele wereld buiten de school; verbinding tussen collega’s en met de schoolleiding; en verbinding tussen de verschillende locaties. Op die manier ontstaat er een diepgaande samenwerking en integratie van kunst, cultuur en creativiteit in de lessen, de gangen en op de campus.

Kunst en cultuur komen op zes verschillende manieren terug in ons onderwijs, variërend van een breed programma voor alle leerlingen tot een keuzeprogramma met als resultaat een specifieke presentatie.

1. Alle leerlingen volgen lessen in de verschillende musische vakken. In de onderbouw van het MMvmbo zijn de musische vakken gebundeld in het talentgebied Talent en Expressie. De leerlingen in de onderbouw vmbo t/m vwo+ volgen tekenen, handvaardigheid, dans, drama en muziek. In de bovenbouw worden tekenen en muziek als examenvak aangeboden.
2. Er is voor alle leerlingen, zowel locatiegebonden als collegebreed, een cultuurprogramma georganiseerd/samengesteld per locatie. Denk aan culturele avonden, voorstellingen, cultuurdagen, gedichtendagen, themafeesten etc. Het accent ligt hierbij niet op passieve cultuurconsumptie, maar op actieve deelname. Leerlingen worden hierbij uitgedaagd om niet alleen publiek te zijn maar ook beoefenaar.
3. Voor leerlingen met een brede interesse op het gebied van kunst en cultuur is er een speciaal aanbod. Naast de musische vakken in het reguliere rooster, kunnen leerlingen uit klas 1 t/m 3 van vmbo-t, havo en vwo voor de Cultuurstroom kiezen. In de bovenbouw wordt naast de examenvakken muziek en tekenen, Kunstplus aangeboden.
4. Er zijn vakoverstijgende projecten van MMvmbo t/m vwo+ waarbij de nadruk ligt op vakintegratie en het bevorderen van de transfer van vakkennis en het zien van samenhang binnen vakken.
5. Binnen- en buitenlandse (culturele) reizen, activiteitenweken en excursies zijn een wezenlijk onderdeel van het programma.
6. De kunst- en cultuurvakken profileren zich heel actief in de school door samenwerkingsverbanden aan te gaan met andere vakgebieden binnen school en culturele instellingen buiten school.

Wij zijn een cultuurprofielschool, omdat alle leerlingen actief, receptief en reflectief ervaringen kunnen opdoen op het gebied van kunst en cultuur, zowel binnen als buiten de school. Er wordt gestreefd naar actieve cultuurbeoefening. In de cultuurprogramma’s is daarom veel aandacht voor deelname aan en verdieping in kunst en cultuur. Dit doen wij door de leerlingen enthousiast te maken en te houden voor uiteenlopende culturele uitingen. Plezier, kennis en creativiteit gaan samen in de ontwikkeling van onze leerlingen.

In het Montessorionderwijs staat de ontwikkeling van de totale mens centraal. De rol van kunst- en cultuuronderwijs speelt in die ontwikkeling een grote rol, door leerlingen zowel in hun maatschappelijke en persoonlijke vorming te versterken. Leerlingen vormen een culturele identiteit en cultureel bewustzijn. Dit maakt ze een rijker mens en zorgt ervoor dat ze beter grip krijgen op de wereld om hen heen.

Zo is kunst- en cultuuronderwijs bij uitstek een middel voor identiteitsontwikkeling en zelfrealisatie. In de lessen op het Montessori College ontdek je als leerling meer over je eigen kennen en kunnen door een creatief proces te doorlopen of jezelf als uitgangspunt te nemen voor creatief werk. Je verdiept jezelf in het kunstwerk van een ander en leert diens visie op de wereld en de context waarin dit kunstwerk is ontstaan kennen. Je leert waar je interesses en talenten liggen en je reflecteert op een maakproces alsof je een echte kunstenaar bent. Door onze leerlingen in de gelegenheid te stellen hun creativiteit te ontwikkelen, bieden de kunstvakken persoonlijke en algemeen vormende voorwaarden om de wereld te bezien vanuit alle mogelijke standpunten.

De kunstvakken op het Montessori College bieden verdieping in hoe de (kunst)wereld zich historisch heeft ontwikkeld en geeft leerlingen de mogelijkheid zelf vorm te geven aan hun ideeën, artistieke behoeften en persoonlijke ontwikkeling. Om dat zo goed mogelijk te ondersteunen, ligt de nadruk in de lessen op het procesmatige karakter van de kunstzinnige en culturele ontwikkeling. Dat houdt onder andere in dat de focus niet alleen op een eindproduct ligt, maar op het gehele artistieke proces van concept, via experimenten naar een (voorlopige) conclusie in de vorm van een eindwerk, presentatie of uitvoering. Zo leren leerlingen hun kennis, gevoelens en ideeën vorm te geven en technieken te gebruiken door hoofd, hart en handen aan het werk te zetten. Ze leren beelden maken, verhalen vertellen, musiceren en op allerlei andere manieren uiting te geven aan hun gedachtengoed. Ze gaan op zoek naar hun passie en vinden creatieve oplossingen voor uitdagende problemen.

• Museum het Valkhof , Nijmegen
• Huis voor de Kunsten de Lindenberg, Nijmegen
• Filmcentrum Lux, Nijmegen
• CU Dance dansschool , Nijmegen
• De Honig, kunstenaarscentrum, Nijmegen
• Museumpark Orientalis, Berg en dal
• Afrikamuseum, Berg en dal
• Kroller Muller Museum , Otterloo
• Kleinkunstig , Nijmegen
• In de Kazerne, Nijmegen
• ID Dansschool , Nijmegen
• Poeziekoerier , Nijmegen
• Europareizen,
• Stichting Pan, Nijmegen
• Cultuur en School CeSN, Nijmegen
• Centrum Beeldende Kunst, Nijmegen
• Het Gelders Orkest , Nijmegen
• De Vasim, kunst en cultuurcentrum, Nijmegen
• Museum de Pont, Tilburg
• Gemeentemuseum Den Haag, Den Haag
• Kunsthal, Rotterdam
• Nederlands Openluchtmuseum, Arnhem
• Rijksmuseum, Amsterdam
• Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam
• Theater AanZ, Nijmegen
• De Kunstraffinaderij, Nijmegen
• The Big Draw, Nijmegen
• Theater Kwatta, Nijmegen
• Diederik Grootjans, Nijmegen